Ëndrrat për të hyrë në Bashkimin Evropian mund të zbehen për Shqipërinë pasi vendet si Franca dhe Holanda nuk janë të ngrohtë sa i përket zgjerimit të BE-së me Ballkanin Perëndimor pavarësisht thirrjes së Komisionit Evropian që të fillojë procesi i pranimit. Kështu shkruan sot Euronews në një artikull për Shqipërinë.
Kryeministri i Shqipërisë Edi Rama shprehu zhgënjimin për situatën, duke i thënë Euronews javën e kaluar: “Ne duhet të përballemi me atë që gjithnjë e më shumë vendimmarrja e Këshillit nuk bazohet në atë që bëjmë, në ato vende si ne, por në situata e brendshme ose dinamika të brendshme politike në vendet e ndryshme anëtare”.
Si Shqipëria ashtu dhe Maqedonia e Veriut kanë pasur çështje të sundimit të ligjit që kanë ngadalësuar rrugën e tyre drejt anëtarësimit.
Në korrik, komisioneri i BE për zgjerim, Johannes Hahn, tha që Maqedonia e Veriut duhej të reformonte gjyqësorin e saj për të siguruar që mund të trajtonte çështjet e nivelit të lartë të krimit dhe korrupsionit përpara se BE të mund të caktonte një datë për të filluar bisedimet e pranimit.
Bisedimet e pranimit për të dy vendet pritet të mbahen në tetor. Pse Franca dhe Holanda bllokojnë bisedimet e pranimit me Shqipërinë dhe Maqedoninë e Veriut? Eksperti i shkencave politike, Florian Bieber tha se, në rastin e Francës, ekziston një skepticizëm i përgjithshëm midis elitave sa i përket zgjerimit.
“Unë mendoj se ka një ndjenjë midis elitave që zgjerimi i mëparshëm ishte një gabim dhe se rrezikon levën franceze në BE”, tha ai. “Në këtë kuptim, ekziston një skepticizëm i përgjithshëm drejt zgjerimit”.
Sa për Holandën, ai beson se ka më shumë shqetësim për të lejuar më shumë vende me probleme të sundimit të ligjit pasi disa shtete anëtare si Hungaria dhe Polonia nuk kanë një rekord të mirë të trajtimit të çështjeve të tilla.
Bieber shtoi se stereotipat që i lidhin shqiptarët me krim të organizuar nuk e ndihmojnë kauzën e tyre. Në fund të fundit, “shumë prej tyre kanë të bëjnë me politikën e brendshme [të këtyre vendeve] dhe jo aq shumë me situatën në terren”, tha Bieber.
A është tallëse për politikat e zgjerimit të BE-se ky lloj ngurrimi?
Bieber tha se ftohtësia ndaj lejimit të anëtarëve të rinj mund të “minojnë besueshmërinë e BE”. “Vëzhguesit në rajon e shohin politikën e Francës dhe Holandës si jo të drejtë dhe të motivuar nga politika e brendshme dhe stereotipat”, tha Bieber.
“Kjo minon BE-në si një lojtar të drejtë dhe ka kritere të qarta, veçanërisht pasi komisioni ka dhënë dritën e gjelbër për negociata”.
Bieber theksoi se ky lloj qëndrimi ka të ngjarë të dërgojë një sinjal negativ për Maqedoninë e Veriut dhe qeveritë e Shqipërisë, të cilët mund të mendojnë se nuk ia vlen të bëhen kompromise të vështira nëse nuk pranohen në bllok.
“Sidomos për Maqedoninë e Veriut që ka punuar kaq shumë për të zgjidhur mosmarrëveshjen për emrin”, tha analisti politik.
Ky qëndrim po dërgon gjithashtu një mesazh për Serbinë dhe Kosovën që kanë çështjen më të madhe të hapur në rajon, tha Bieber, duke shtuar: “Pse secili vend duhet të bëjë një marrëveshje të vështirë kur BE nuk është në gjendje të japë asgjë në këmbim?”.
A mund të ndryshojnë këto mendime?
Franca është pyetja më e madhe, thekson Bieber. “Mund të jetë e gatshme të pranojë Maqedoninë e Veriut, por unë mendoj se kjo do të thotë që Shqipëria nuk do të ecë përpara, të paktën për momentin.” “Mosmarrëveshjet dhe konfrontimet e brendshme të Shqipërisë midis partisë në pushtet dhe opozitës minojnë aftësinë e Shqipërisë për anëtarësimin e tyre”, tha Bieber.
Për Bieber, mënyra më e mirë që këto vende mund ta bindin Francën që ata kanë ndryshuar është të përpiqen ekstremisht në zgjidhjen e sundimit të tyre të ligjit dhe çështjeve të korrupsionit me shpresën që të bindin qeverinë franceze për ndryshimet ose të krijojnë një levë në BE, “në mënyrë që të tjerët vendet anëtare t’i bëjnë presion Francës”.
Sa kohë mund të vazhdojë loja e pritjes?
“Shqiptarët janë ndoshta disa nga më pro evropianët në Ballkanin Perëndimor”, tha Bieber. “Nuk ka asnjë parti politike që ka refuzuar zgjerimin e BE-së, kështu që në atë kuptim nuk ka një plan B në Shqipëri”.
“Por, sigurisht, sa më shumë që duhet të presësh dhe aq më gjatë ekziston një ndjenjë që kjo është e padrejtë do të minojë BE-në në Ballkanin Perëndimor, në Serbi dhe vendet që janë më pak të përkushtuar në procesin e pranimit në BE”. Bieber shtoi se kjo mungesë angazhimi mund të shtronte pyetje në lidhje me atë se nëse BE është e aftë të bëjë ndonjë gjë.
“Ekziston një çështje e besueshmërisë së BE-së në përgjithësi,” tha ai.
Por analisti politik ishte gjithashtu i shqetësuar se kush do të ishte komisioneri tjetër për zgjerim. “Që BE të jetë efektive, kërkon një komisioner të zgjerimit i cili ka aftësinë të vërë politikën në rendin e ditës dhe të jetë një aktor i besueshëm për të.”
Pasiguria për komisionerin e ardhshëm të zgjerimit ka ngritur frikën për politikën e zgjerimit që të minimizohet më tej në axhendën e BE-së.
