UNESCO ka reaguar në lidhje me ndërtimin e Bypass-it të Gjirokastrës, duke i kërkuar qeverisë shqiptare të ndalojnë punimet sepse po rrezikohen vlerët e përbashkëta të zonës.
Ky pezullim i punimeve do të zgjasë derisa një mision të verifikojë nëse Bypass ka impakt negativ në zonë.
Reagimi:
Shteti Palë informoi Qendrën e Trashëgimisë Botërore në përputhje me Paragrafin 172 të Operacionale. Udhëzime në lidhje me planet e reja për një projekt rruge by-pass në Gjirokastër në 20 Janar 2021, duke kërkuar rishikimi dhe rekomandimet nga Organet Këshilluese për projektin.
Në përgjigje të palës së tretë informacioni i paraqitur në Qendrën e Trashëgimisë Botërore duke përshkruar fillimin e ndërtimit të projekti i rrugës by-pass të Gjirokastrës, informacione të tjera shtesë u kërkuan nga Shteti Palë në përputhje me Paragrafin 174 të Udhëzimeve Operacionale në një letër të datës 16 Mars 2021. Shteti Palë nuk dha asnjë informacion ose sqarim të mëtejshëm deri në përfundimin e kësaj gjendjeje të ruajtjes raportin.
Analiza dhe përfundimet e Qendrës së Trashëgimisë Botërore, ICOMOS dhe ICCROM
Shteti Palë po bën përparim në përmirësimin e sistemit të menaxhimit dhe gjendjes së ruajtjes së si përbërësi i pronës Berat dhe Gjirokastra. Hapat e ndërmarrë në zbatimin e legjislacioni “Për trashëgiminë kulturore dhe muzetë” dhe aktet nënligjore të kërkuara janë shumë pozitive. Po kështu mirëpritur që Shteti Palë është zotuar të kompletojë PUN gjatë vitit 2021, bazuar në dispozitat të HUL. Kjo i përgjigjet një kërkese të Komitetit në vitin 2016 dhe financohet përmes International
Ndihma e aprovuar në 2018.
Disa nga propozimet e përfshira në dokumentacionin PIUTD të paraqitura me raportin e Shtetit Palë në Shtojcat 3, 4, 5, 8 dhe 9 janë rishikuar nga ICOMOS dhe zakonisht janë gjetur të përshtatshme për qëllime, me rekomandime të bëra për të shtuar hartimet e propozimeve. Komiteti mund të dëshirojë të kërkoni që Shteti Palë të adresojë këto rekomandime, posaçërisht ato që kanë të bëjnë me estetikën të ndërhyrjeve urbane, para zbatimit, dhe të kërkojë që informacioni i përmbajtur në PIUTD paraqitjet përdoret për të informuar PUN-në që po përgatitet.
Sidoqoftë, duhet të theksohet se PIUTD projekti përqendrohet fuqimisht në turizëm si një bazë ekonomike për të ardhmen e dy përbërësve të pronë. Komiteti mund të dëshirojë t’i kërkojë Shtetit Palë të diversifikojë planet e tij për të zhvilluar një më shumë ekonomikisht bazë elastike për të ardhmen e pronës.
Një komponent i projektit PIUTD që nuk përfshihet në raportin e ruajtjes së shtetit palë është Rruga by-pass e Gjirokastrës. Projekti by-pass tashmë ishte subjekt i një rishikimi teknik të ICOMOS në 2016, i cili rekomandoi që projekti të rishikohet, pas së cilës Shteti Palë informoi Qendra e Trashëgimisë Botërore në një letër të datës 4 Mars 2019 të pezullimit të projektit. Në janar 2021, shteti palë paraqiti pranë Qendrës së Trashëgimisë Botërore një kërkesë për rishikim nga Organet Këshillëdhënëse të a propozimi i rizhvilluar për projektin by-pass të Gjirokastrës, i miratuar tashmë nga Këshilli Kombëtar mbi trashëgiminë e prekshme kulturore. Përfshihen informacionet e palëve të treta të marra nga Qendra e Trashëgimisë Botërore dokumentacioni që skicon një situatë shumë shqetësuese të projektit, e cila duket se është tashmë nën ndërtimi.
Dizajni i transmetuar nënkupton që projekti të ketë një ndikim të mundshëm negativ në OUV të pronës. Kjo kërkon verifikim nga Shteti Palë dhe rekomandohet që Komiteti kërkoni nga Shteti Palë të ndalojë këtë projekt derisa një mision të vlerësojë ndikimin e tij në OUV të pronën dhe bëri rekomandime.
Gjendja e ruajtjes së pronave ËHC / 21 / 44.COM / 7B, f. 393 të regjistruar në Listën e Trashëgimisë Botërore. Duke parë numrin e planeve zhvillimore të vazhdueshme dhe të ardhshme, pyetjet lidhur me qeverisjen gjithashtu raportet kontradiktore mbi gjendjen e ruajtjes së kësaj prone, rekomandohet që Komiteti gjithashtu kërkojuni Shtetit Palë që të ftojë një Qendër të Përbashkët të Trashëgimisë Botërore / ICOMOS / ICCROM Reaktive
Misioni i monitorimit në pronë për të vlerësuar progresin në përmirësimin e gjendjes së ruajtjes dhe efikasitetin e kontrolleve të zhvillimit dhe treguesit e monitorimit, si dhe këshilla për zhvillimin e PUN, dhe vlerësoni projektin e rrugës by-pass.
