Tom Kuka, fatkeqësia shënon Tiranën
ROMA, 25 QERSHOR – TOM KUKA, ‘FLAMA’.
Evokimi është forca lëvizëse e këtij romani të ri të Tom Kukës (pseudonim i Enkel Demit) i përkthyer me mjeshtëri nga Valentina Notaro. Para së gjithash, koha, e cila është një jo-kohë. Historia daton në një shekull më parë, por mund të jetë dje si një mijë vjet më parë, kështu që gjithçka është e mbështjellë në një ndjenjë pezullimi surreal. Fakti është se shkrimtari dhe gazetari shqiptar, i cili me të drejtë fitoi çmimin e Bashkimit Evropian për Letërsinë 2021 me këtë roman të bukur, dëshiron të tregojë një histori që synon thelbin e njerëzimit dhe si e tillë, mohon dimensionin stuhi. Ka një “flamë”, një fatkeqësi, një mallkim, një plagë, një pandemi, që minon qytetin e Tiranës. Diçka që nuk ka kuptim logjik siç na ka mësuar të gjithëve edhe pandemia e Covid-it. Kur një forcë armiqësore, çfarëdo qoftë ajo – materiale si tërmeti apo jomateriale si virusi – qëndron midis njeriut dhe mbijetesës së tij logjike, ekuilibri i ditëve të tij prishet. Fakti është se këtu, në Tiranën magjike të Kukës, nuk ka logjikë në fillim dhe personazhet trazohen në faqet e saj si në një re keqkuptimi.
Është një thriller i vërtetë kështu që do të ishte e gabuar të zbulohej komploti sepse i takon lexuesit të arrijë në zgjidhjen në të cilën protagonisti do ta çojë për dore. Inspektori Di Hima është njeriu i sotëm që pajtohet me fantazmat e së shkuarës, njeriu i ligjit që studioi në Vjenë ku e mësuan të ndiqte një logjikë ngjarjesh që nuk ekziston atje. Ai do të duhet të mbështetet në fillin e bestytnisë që mbretëron suprem, mes llum kafeje dhe fateve nga të cilat është e pamundur të shpëtosh. Dhuna është në gjëra, mbi të gjitha është tek njerëzit shpesh pa njerëzim që i kalon faqet dhe shkrimi i dendur i këtij autori që është aq pak gazetar, pavarësisht profesionit. Është miti i së keqes që rri pezull në Flama, ka Sodomë në të gjitha format e saj, ka minj që pushtojnë dhe infektojnë qytetin si te Murtaja e Albert Camus, një roman që Flama duket se evokon në disa aspekte. Eshtë e panevojshme të thuhet, se pandemia është fantazma që fshihet në romanin e Kukës – i cili ka gdhendur rolin e varrmihësit për alter egon e tij – ku e keqja absolute mishërohet në një vrasës të prejardhjes mitike, por të substancës skëterrë që merr si kosë e paepur. viktima pa mëshirë pasi kanë kryer çdo ligësi të paimagjinueshme. Por fundi, duhet thënë, është ai i shpresës.
Libri do të prezantohet në Festivalin Passaggi në Fano, si pjesë e revistës Evropë/Mesdhe. Nga ora 21:00 deri në 22:00 të shtunën e 25 qershorit.
