Kisha lanë takim te dentisti në Manhattan, aty afër ku punoj, me shkue gjatë pu¬shimit që mos me humbë kohën — nji udhë e dy punë, si i thonë fjalës.
Mbasi kreva punë, prita ashensorin në katin e 27, ku kam dentistin. Tue u hapë dera, ndigjoj shqip, nji burrë prej mbrenda liftit i tha «mirupaf¬shim» nji grueje që doli nga ashensori n’atë kat. Grueja ishte e veshun si infer¬miere, dhe hyni te nji derë ku shkruente «klinikë private».
Hypa n’ashensor, dhe ai burri shqiptari që foli me atë gruen më hodhi nji shikim matës, nga kryet e deri te kambët, në nayrën tipike zhbiri¬luese shqiptare. Mos me e lanë me u torturue, i fola shqip.
— Si jeni? Mirë?
— Mirëdita, — nxitoi e ma kthye. — Nga të kemi? Nga e folura ngjan sikur je nga anët tona…
Unë qesha. Sa herë nxitojnë njerëzit me ma caktue origjinën, ua la mbarë, se kam dëshirë me pa ku duen me dalë.
— E, andej jam, — i thashë.
— Më vjen mirë, — tha, — se na mbytën ma¬lo¬kët edhe këtu në Manhattan. E pe atë gruan që doli nga ashen-sori qëparë? Maloke nga Shkodra. Po që është bërë ndih¬mës¬¬mjeke tjera se? Punon te kli¬niku e një mjeku të njohur.
— Po ti, këtu punon? — e ngava unë, me¬gji¬thë¬se e kisha pa nga uniforma që pu¬non¬te pastrues xha¬mash te ai pallat, sepse kishte logon e ko¬m¬panisë në bluzë: Window Cleaning.
— Po, kam vite që punoj këtu. Ç’të bëjmë? Na duhet të punojmë.
Heshti pak dhe shfryu:
— Bëjmë punë të rënda se shkollë s’bëmë dot. Ajo gruaja nga Shkodra që të thashë fillimisht pas¬tru¬ese ka qenë këtu. Bëri shkollën tjetra, dhe u bë ndih¬mës¬mjeke pa¬staja! Ky vend paskësh qënë për malokët, ore burrë. Të tërë nga andej janë. Nga Shkodra, nga Malësitë. Kam disa nga Kelmendi që punojnë këtu. Të gjithë ashtu flasin trashë, ma¬lokçe.
— Më fal, — e pyes unë qetësisht. — Çfarë kupton me malokë ti? Kë quan malok?
— Po këta pra që flasin trashë, që flasin malokçe… Këta që nuk flasin gjuhën zyr¬tare.
— Nga jeni ju? — e pyeta.
— Nga Skrapari jam, — m’u gjej.
— Po ky Skrapari sikur është malësi më duket? — bana të padijtunin unë.
— Po, malësi jemi, por jemi ndryshe… — nxitoi ai. — Nuk jemi të trashë se nuk fla¬sim trashë.
— Pra, domethënë ajo gruaja që ka bërë katër vjet shkollë në Manhattan dhe është edhe ndihmës¬mjeke, ngaqë flet malokçe, qenka e trashë, kurse zotrote që punon pastrues dhe flet gjuhën zyrtare, qenkërke i hollë? Dhe jo veç shkolla… e di ti se Shkodra është vetëm nëntë metra mbi nivelin e detit!?
Mbeti. Nuk e priti.
— Po mirë. Këtë tjetrën a e di zotrote, që siç na e ka lënë të shkruar Faik Konica, fjala malok për herë të parë është futur në përdorim në shqip nga qyte¬ta¬rët e Be¬ratit, të cilët quanin malokë pikërisht skra¬par¬llinjtë!?
Ai shtangu. Kishim zbritë disa kate, dhe për pak mbërrinim në katin ku ishte dalja. Prandaj nxitova me i thanë:
— E sa për ata kelmendasit që i quejte të trashë ti, a e din zotnia jote se Vermoshi asht treva e parë në Shqipni që ka pasë rrymë elektrike!? Se në fillim¬shekullin e kaluem, në Mal të Zi u ndërtue nji hid¬ro¬central mbi një lum që binte ujna prej Ver¬moshi. E simbas së drejtës ndër¬ko¬m¬bëtare, duhet me i dhanë rrymë edhe viseve prej nga vinte ujët. Kë¬shtu që Vermoshi ka pasë tri brezni me drita kur zotnisë sate i kanë mbërri «Dritat e Partisë» më 25 tetor 1970, e që ju komunistat ende e kujtoni si festën e elektrifikimit të vendit. Sa për rastësi, sot qenka 25 tetor. Tri brezni para jush kanë pasë rrymë në Vermosh, e ju prap vazhdoni me mas-tur¬bue në kom¬p¬le¬k¬se superioriteti.
Për fat, ngritësi i ngadaltë ma në fund u mtok në katin ku kisha me zhdrypë, e nuk m’u desh me ia pa ma bojën atij të ngrati.
Ilir Seci
