Nga:Luciano Boci
Shqipëria renditet e fundit në Evropë, ndër vendet inovative.
Çka do të thotë e fundit në zhvillimin e biznesit, infrastrukturës rrugore, spitalore, shkollore, nivelit të PPB-së, financimit për kapital njerëzor e kërkimin e zhvillimin shkencor, në institucionet dhe stabilitetin e sigurinë politike, në rezultatet krijuese dhe ato teknologjike.
Indeksi i Shqipërisë është 24.4. Ia kalojnë të gjithë, madje dhe Bjellorusia 27.5 e Bosnja 28.5.
Kosova e Mali i zi shmangen në hartë.
Që nga viti 2000, investimet globale në kërkim dhe zhvillim (R&D) janë trefishuar në 2.4 trilion dollarë në botë.
Shpenzimet për R&D po krijojnë gjithashtu një rrjet më të gjerë global. Në vitin 1960, SHBA përbënte gati 70% të shpenzimeve globale për R&D, dhe deri në vitin 2020 kjo kishte rënë në 30%. Nga krijimi i vendeve të punës dhe shëndeti publik tek siguria kombëtare dhe konkurrueshmëria industriale, Kërkimi dhe Zhvillimi luan një rol jetik në rritjen ekonomike dhe inovacionin e një vendi, duke ndikuar pothuajse në çdo cep të shoqërisë – drejtpërdrejt ose tërthorazi.
Së bashku me shpenzimet për R&D, përbërës të tjerë kyç luajnë një rol të rëndësishëm në nxitjen e përparimit dhe inovacionit. Këto përfshijnë ndër të tjera, adoptimin teknologjik, kërkimin shkencor dhe aktivitetin e kapitalit sipërmarrës.
Çfarë e përcakton një ekonomi si inovative?
Inovacioni është në thelb sfidues për të përcaktuar sasinë, por Indeksi Global i Inovacionit është një përpjekje e kahershme për ta pasqyruar këtë.
Korniza e përdorur për indeksin, e cila llogarit rezultatin e një vendi, u krijua për të bërë një analizë më të plotë. Ajo përbëhet nga 81 tregues të ndara në shtatë kategori:
7 Kategoritë janë:
Sofistikimi i biznesit Shpenzimet për kërkim dhe zhvillim të biznesit, hyrje neto të investimeve të huaja direkte
Sofistikimi i tregut Madhësia e PBB-së së ekonomisë, intensiteti i konkurrencës së tregut lokal
Infrastruktura Rruga, spitali, ndërtimi i shkollave, efiçienca e energjisë
Financimi i qeverisë për kapitalin njerëzor dhe kërkimin shkencor për nxënës, cilësia e institucioneve shkencore dhe kërkimore
Institucionet, stabiliteti dhe siguria politike, lehtësia e fillimit të një biznesi
Rezultatet krijuese. Markat më të vlefshme, aplikacionet e dizajnit industrial, aplikacionet e markave tregtare
Rezultatet e njohurive dhe teknologjisë. Aplikime për patentë, rritje në produktivitetin e punës, shpenzime për softuer.
Vlen të përmendet se rezultati i përgjithshëm i inovacionit të çdo vendi është një përzierje e këtyre kategorive dhe vendet me rezultate të ngjashme mund të jenë të forta në fusha të ndryshme.
50 vendet më inovative në 2022
Zvicra renditet në krye për të 12-tin vit radhazi-mbi SHBA, Korenë e Jugut dhe Izraelin.
Në vendin e dytë renditen Shtetet e Bashkuara, të cilat shpenzojnë më së shumti në R&D me mbi 700 miliardë dollarë në vit. Në nivel global, katër nga pesë kompanitë kryesore të shpenzimeve për R&D janë në Amerikë: Amazon (42.7 miliardë dollarë), Alphabet (27.6 miliardë dollarë), Microsoft (19.3 miliardë dollarë) dhe Apple (18.8 miliardē)
