Këtë javë Kievi do të festojë ditën e pavarësisë dhe do të shënojë 6 muaj luftë, me një shfaqje të tankeve ruse të shkatërruara në rrugët e tij kryesore. Shpresat e presidentit rus për një fitore të shpejtë kanë humbur. Bisedimet e paqes kanë ngecur.
Si filloi lufta?
Ishte mbremja e 21 shkurtit kur u bë e pamundur të injorohej se Vladimir Putin po planifikonte diçka vërtet të tmerrshme për Ukrainën. Deri në atë moment, saktësisht gjashtë muaj më parë, shumë zëra hodhën poshtë idenë se Rusia mund të pushtonte Ukrainën pavarësisht paralajmërimeve gjithnjë e më këmbëngulëse amerikane dhe britanike për një pushtim të plotë.
Qeveritë franceze dhe gjermane, zyrtarët rusë dhe madje edhe presidenti ukrainas, Volodymyr Zelensky, thanë se vendosja e trupave në gatishmëri të Putinit ishte një blof dhe paralajmërimet nga Uashingtoni ishin të tepërta.
Pastaj Putin u shfaq, duke kryesuar një takim të këshillit të tij të sigurisë në Kremlin, duke poshtëruar ata pak që hezitonin të jepnin përgjigjet që donte. Me sa duket, çështja në diskutim ishte nëse Rusia duhet të njohë “pavarësinë” e të ashtuquajturave “republika popullore” të Donetskut dhe Luhanskut.
Por ky ishte vetëm një pretekst. Më pas, televizioni rus ndërpreu një fjalim të gjatë dhe të zhurmshëm të Putinit, në të cilin ai nënçmoi historinë dhe shtetësinë e Ukrainës.
Tre ditë më vonë, në orët e hershme të mëngjesit, filloi sulmi rus, me raketa që ranë mbi objektiva në të gjithë Ukrainën dhe trupat që u vendosën në tre drejtime. Ai vendim fatal ka ndryshuar Ukrainën, Rusinë dhe botën në mënyrë të pakthyeshme gjatë gjashtë muajve. Mijëra ukrainas janë të vdekur dhe miliona të zhvendosur, secili rast një tragjedi.
Rusia gjithashtu ka ndryshuar, me regjimin që ka hequr gjurmët e fundit të demokracisë dhe ka përqafuar militarizmin e plotë, ndërsa perëndimi ka rikalibruar marrëdhëniet e tij me Rusinë dhe paratë ruse, dhe shumë vende kanë filluar një program të paprecedentë ndihme ushtarake për Ukrainën.
Tronditja e orëve të para të luftës, kur e pamundura u bë realitet është një moment që ka gjasa të jetë pjesë e kujtesës së çdo ukrainasi deri për pjesën e mbetur të jetës. Në ditët e para kaotike, ngjarjet ndodhën shumë shpejt. Nga fundi i javës së parë, vendi po përjetonte tashmë një realitet të ri.
Vendimet e disa sekondave mund të nënkuptojnë jetë ose vdekje. Njerëzit, miqtë e të cilëve i kishin tallur në javët e mëparshme për grumbullimin e ushqimit ose për të bërë plane arratisjeje, tani përshëndeten si profetë.
Familje të panumërta vendosën të largohen nga Kievi për në qytetet paqësore në perëndim të tij, vetëm për ta gjetur veten të nënshtruar në një muaj terrori nga forcat pushtuese, ndërsa qendra e kryeqytetit mbeti relativisht e padëmtuar.
Në qytetin jugor të Mariupolit, ata që vendosën të largoheshin në ditët e para, kur ende ekzistonte mundësia, mundën të gjenin siguri në pjesë të tjera të Ukrainës ose jashtë saj.
Historitë e tyre, të varrosjes së trupave në oborre, apo të strehimoreve në bodrume të lagështa, të ngrira, të sëmundjeve, aborteve, urisë dhe privimit, të kujtonin Luftën e Dytë Botërore.
Mes gjithë tmerrit dhe traumës, u shfaq një histori emocionuese e një vendi të sapobashkuar, ku ndarjet e mëparshme u zhdukën përballë kërcënimit ekzistencial nga lindja, raporton abcnews.al.
Rezistenca filloi me Zelenskyn dhe ekipin e tij, i cili qëndroi në Kiev në vend që të largohej.
“Kremlini me të vërtetë shpresonte se ne do të çorientoheshim dhe do të iknim,” tha zëvendëskryeministrja Iryna Vereshchuk. Në vend të kësaj, ajo qëndroi dhe punoi brenda kompleksit të fortifikuar të Zelenskyt në qendër të Kievit.
