Analisti Andi Bushati përmes një shkrimi ka analizuar protestën e banorëve të Unazës së Re, ndërsa e cilëson debatin të ekzagjeruar. Ai thekson se ështja do të zhvendoset tek dilema nëse ata duhet të dëmshpërblehen 100%.
Andi Bushati
Problemi dhe dhimbja e rreth 2000 banorëve që qeveria ka vendosur t’u prishë në mënyrë harbute shtëpitë po zë një vend të ekzagjeruar në debatin rreth asaj që po ndodh me Unazën e Re. Sa falë qëndresës së tyre trejavore, dhunës që kanë hequr mbi kurriz, po aq edhe prej një taktike perfide të qeverisë, çështja po zhvendoset tek dilema se a duhen dëmshpërblyer 100% ata. Opinioni është ndarë në dysh mes moralit dhe të drejtës ligjore që kanë pronarët e 317 ndërtesave, mbi trojet e zaptuara dy dekada më parë. Nga njëra anë, Rama po i fryn borive të urrejtjes kundër rrëmbyesve profesionistë si Ramazani, Pali, Gjovalini, të cilët kërkojnë të grabisin fondin e pagave të mësuesve dhe infermierëve.
Nga ana tjetër, kundërshtarët e tij citojnë legjislacionin europian dhe të drejtat e njeriut, që bën përgjegjës shtetin që i ka lejuar ndërtimet informale. Natyrisht, argumentimi i dytë duket më bindës, më logjik dhe me human, por pavarësisht nga kjo, debati rreth fatit dhe hallit të tyre është vetëm një pjesë e vogël e asaj që po ndodh tek Unaza e Re. Ai është i ngjashëm pak a shumë me protestën e aktorëve që u ngritën në fillim të gjithë së bashku për mbrojtjen e godinës së teatrit. Ai krahasohet po ashtu me protestën që bënë qytetarët e Kukësit për të kundërshtuar vendosjen e traut në Rrugën e Kombit.
Por sikurse e pamë, qeveria u zbyth, i uli taksën dhe banorët e Kukësit u qetësuan. Erion Veliaj e hapi qesen, i shtoi qokat dhe arriti t’i përçajë aktorët. Por, pavarësisht se një pjesë e protagonistëve të këtyre revoltave qytetare ndryshuan kahje, problemi i koncesionit të Rrugës së Kombit dhe ai i kullave që do ndërtohen pas teatrit mbetet po aq skandaloz. Me të njëjtën analogji edhe sot gjithsecili mund të pyesë: po nëse banorët dëmshpërblehen 100%, a mbyllet skandali i Unazës së Re?
Natyrisht që jo.
Sepse në këtë debat më i rëndësishëm se fati tragjik i 2000 të ardhurve në Tiranë, që po i nxjerrin përdhunshëm nga shtëpitë, është grabitja 40 milionë euroshe që po u bëhet të gjithë shqiptarëve së bashku. Njësoj si Rruga e Kombit apo si teatri, Unaza e Re është një histori vjedhjeje.
Ajo është historia e një projekti që iu “dhurua” qeverisë nga një kompani (Victoria Invest) që më pas fitoi ¼ e milionave të akorduara. Ajo është historia e pranimit pa kontestime të këtij projekti, pa i llogaritur kostot, pa oponencë dhe pa bërë konsultime publike. Ajo është historia e një tenderi të paracaktuar, ku një tjetër kompani, “Vëllezërit Hysa” u paraqit në mënyrë fiktive në garë, sa për ta bërë atë të vlefshme, po pa dorëzuar fare ofertë.
Mjaftojnë këto, edhe pa hyrë në llogaritë e kostove të çmendura, 20 milionë për km rrugë, për të kuptuar se këtu kemi të bëjmë me një skemë grabitqare. Me një vjedhje që i kapërcen kufijtë e imagjinatës. Sado e dhimbshme njerëzisht, e padrejtë ligjërisht dhe harbute politikisht të jetë ajo që po u ndodh banorëve, kjo tragjedi nuk mund të shndërrohet në kryefjalën e aferës “Unaza e Re”. Fatkeqësisht viktimat e saj janë vetëm efekti kolateral i një grabitjeje që po u bëhet 3 milionë shqiptarëve. Prandaj ata mund të falënderohen se shërbyen si lakmuesi që bënë të duket ky skandal, por protesta kundër tij, tani nuk mund të fokusohet vetëm tek halli i 317 shtëpive (sepse edhe po të imagjinojmë se ai zgjidhet, vjedhja mbetet). Më shumëse po tyre, ajo duhet fokusuar kundër hajdutëve.
