Nga Genc Pollo
Kryeministri Rama reagoi ndaj arrestimeve në çështjen penale “konçesioni i sterilizimit” dhe publikimin e aktakuzës me një deklaratë ku: falenderonte prokurorinë e gjykatën speciale (SPAK e GjKKO) që punojnë edhe në gusht (kjo pjesë e deklaratës zë vetëm një rresht); lavdëronte punën e tij dhe të partisë e të qeverisë së tij që bëri të mundur reformën në drejtësi, e si pasojë një ndryshim “si dita me natën” në 100 vitet e fundit (kjo pjesë e deklaratës zë 23 rreshta në kompjuterin tim).
Rama thotë një të vërtetë kur deklaron se pa të e pa qeverinë e tij, reforma në drejtësi nuk do të kishte ndodhur. Siç mund të shtonte ndonjë opozitar, se pa votat e PD-së nuk do të ishte amenduar pra reforma nuk do të kishte ndodhur. Por kjo nuk ka shumë domethënie për sa kohë fjalës reformë nuk i jepet një kuptim konkret (semantikisht çdo ndryshim, për mirë ose për keq, është reformë).
Dy episode nga “reforma” më vijnë në kujtesë:
Rama shpalli që herët krijimin e Byrosë Kombëtare të Hetimit (emri është përkthim i FBI-së amerikane) thelbi i të cilës ishte transferimi i tagrit hetimor nga Prokuroria tek Policia e Shtetit e drejtuar nga Saimir Tahiri. Opozita e kundërshtoi në parim (ambasadori amerikan Lu me një shkëmbim të çuditshëm emailesh mes z. Basha e qeverisë, u rrek pa sukses për një kompromis); aleati junior ishte kundra (Spartak Braho asokohe me LSI dhe kryetar komisioni më shpjegoi gjatë një mbledhje të Konferencës së Kryetarëve të Kuvendit se pse kjo nismë nuk duhej miratuar); si përfundim Gjykata Kushetuese (e pa vetinguar) e shpalli ligjin jo kushtetues dhe e shfuqizoi atë.
Një detaj jo shumë i debatuar nga projekti i parë reformës ishte se Kryeministri (dhe shefi i PS) do të emëronte e shkarkonte anëtarët e Misionit Ndërkombëtar të Monitorimit që mbikqyr vetingun. Autorët e tekstit nuk e kishin parë me vend t’ja veshnin këtë kompetencë ndonië organi më pak të politizuar (Ky detaj e shumë të tjerë, çuditërisht të përkrahur nga konsulentët e Brukselit dhe nga ca diplomatë në Tiranë, u refuzuan nga Komisioni i Venecias).
Sa më lart janë vetëm dy dëshmi që dëftejnë vullnetin për të ndikuar e kapur në embrion të porsakrijuarat organe të drejtësisë. Që të jemi të qartë: dëshira për të ndikuar sistemin gjyqësor nuk është eksluzivitet i Ramës, partisë e qeverisë së tij; as në vendin tonë e as më gjerë. Sa ja ka arritur Rama & co të kapin drejtësinë është debat që vazhdon. Episodi i fundit me SPAKun që nuk e ngriti dot vetë stekën e akuzës mbi nivelin zv.ministër megjithëse provat e një hetimi të paplotë e sugjeronin këtë, mund të shërbejë në këtë debat.
Por në këtë gusht kemi gjyqësorin që konfirmoi si zullum një nga “krenaritë” e Ramës. E konfirmoi jo me fjalime si opozita e apo me raporte si KLSh, por me pranga. Dhe tashti, vetëm tashti, Rama e falenderon atë. Kush mendon se kjo është një hipokrizi trashamane është i lirë ta thotë. Kush mendon se Rama në v. 2014-2018 krahas punës pasionante për të bërë PPP megakorruptive njëkohësisht punonte me zell për organe drejtësie që do të godisnin megakorrupsionin e tyre është gjithashtu i lirë t’a thotë. Fundja nuk është e thënë që sofistët e budallenjtë të sosen në këtë dynjá.
Por deklarata 24-rreshta e Ramës si me falenderimin e shkurtër ndaj SPAK & GjKKO si me vetëlavdërimin e gjatë dhe megaloman sjell në vëmendje një aspekt tjetër e më të rëndësishëm. Në pamje të parë duket si paaftësi për të marrë përgjegjësi: ashtu si dhe me inceneratorët pak javë më parë Rama nuk gjen përgjegjësi tek vetja e tek vartësit; e aq më pak i shkon mendja për pasoja nga kjo përgjegjësi.
Sipas aktakuzës të “inceneratorëve” dolën të përfshirë deri diku një ministër e një deputet i tij. Madje edhe një shef juridik i tij sot kryeinspektor i gjyqësorit. As atyre vetë e as shefit nuk u shkoi mendja për ndonjë tërheqje a pezullim të paktën deri në zbardhjen e plotë të çështjes.
Me “sterilizimin” situata është më e rëndë: GjKKO sugjeron përgjegjësinë penale të ish ministrit IB. Rama që e ka vartës direkt as që e përmend këtë. Vetë ish ministri ka padyshim të drejtën personale të deklarohet i pafajshëm e të drejtën procedurale të mbrohet edhe me avokat në një proces gjyqësor. Por “drejtësia” moralo-politike, ndryshe nga drejtësia e gjyqësorit, do të insistonte që deri në fund të gjyqit IB të mos mbante ofiqin aktual ku menaxhon miliona të taksapaguesve të huaj e vendas. Por IB e shefi i tij nuk e kanë këtë shqisë; nëse e kanë patur ndonjëherë.
Më shumë se paaftësia për të marrë përgjegjësi në deklaratën e Ramës të trondit mënyra subliminale sesi paraqitet domosdoshmëria që qeveria të shtrëngohet e korrigjohet nga gjyqësori; dhe kjo të ndodhë sistematikisht! Përsëri jepet idea se qeveria është a priori e orientuar drejt keqbërjes dhe shkeljes së normës morale e ligjore. Pra nuk është në parim një organ politik që siguron mirëqeverisjen në favor të popullit siç njihet konsensualisht në politologji. Por një qenie gjenetikisht kriminale e që dallohet nga nga të tjerat prej formës së kafkës apo trashësisë së nofullave, siç teorizonte Lombroso para 150 vjetësh.
