Nga Basir Çollaku
Drejtësi e re, punonjës të vjetër, skemë ndryshe, emra të tej viteve 90 nga hetuesia enveriane në drejtim të kupolës, rezultate të vakëta, besim me grafik të çrregullt. Një shërbim i pakësuar në kohë e cilësi, afatet fluturojnë me vite, qindra mijë dosje në magazinë, qytetarë thinjen duke pritur rradhën, shtetarët i bien tangent përballjes, duke u amnistuar, si gjithnjë në kurriz të procedurave. Kjo është harta aktuale ligjore në të cilën jemi sot, me shërbimin e dhënie-marrjes së drejtësisë.. Përrallat politike e diplomatike janë hipokrizi e thekur. Kujtojmë gjithë luhatjet e kundërshtitë e partiakëve, por amerikanët i detyruan 140 deputetë, të PS, PD, e gjithë partive tjera të Kuvendit të votonin Reformën në Drejtësi mesnatën e 20-21 korrikut 2016, e finalizuar me puthjen jo krejt diplomatike në lozhat e sallës plenare mes ish- ambasadorëve atij amerikan Donald Lu dhe të BE, Romana Vlahutin.
Nuk janë të harruara mesazhet edhe publike të ambasadave ndaj deputetëve të lëkundur, apo takimet e Donald Lu me deputetë, ish-objekte të dekriminalizimit, më pas të arrestuar, për këto shkaqe penale. Aq sa përpjekja për të shkuar te pritshmëritë në Rule of Law, u kthyen në Rule of Lu. Më pas ajo çka rrodhi si formësim institucionesh të reja, apo rivlerësimi, ishin një propogandë e shfrenuar për të mbuluar shumë akte të tjera ndodhur brenda saj. Hetues të diktaturës nuk ikën nga sistemi, por u mbështetën dhe emëruan drejtues. Mbikqzrja ndërkombëtare e reformës u la në duart e një kompanie ujësjellës kanalizimesh austriake, me target punën në botën e tretë, por iu besuan mbi 400 milionë euro. Emrat ndërkombëtar në komisionet e monitorimit, ishin aspak cilësor nga profesioni dhe me histori akuzash e hetimesh për korrupsion, së paku në Kosovë, për ushtrim ndikimi të paligjshëm dhe kryerje porosish jo ligjore.
Partia Demokratike, pra opozita, nuk u përfrshi në masën e duhur dhe la të quajturën reformë në duart e Edi Ramës dhe partenrëvë indiferentë, konsumatorë qokash. Në KPK, KPA, KLP, KLGJ, Komisionerë Publikë, e të tjera institucione të reja u përfshinë personazhe me problem penale, mosedeklarime, fshehje pasurie, si dhe me një edukim jashtë kritereve kushtetuese, duke qenë të shantazhueshëm, Zgjimi anemik i saj ndodhi kur instrumenti nisi tu vihet kundër. Kraja, Nurihani, Sheshi, Dvorani, apo ekspertet e quajtur të lartë Ibrahimi, Sadushi, e mjaft ustallarë të para viteve 90-të, u shitën si kostume të reja, duke shërbyer talljen si ofertë serioze. Amerikanët e Lu dhe evropianët e Vlahutin nuk heshtën por i mbështetën.
Ndonëse aty ka vend për hetim të thelluar financiar e njerëzor, Strasburgu ka dhënë vendime ku pohon problemet serioze të sistemit të rivlerësimit, Venezia më herët në 2015, kishte lajmëruar kontrollin nga qeveria të kësaj strukture të re, qytetarët ofruan mbështetje në këmbim të dhënies së drejtësisë. Vednim për dosjet e partenrëve sollën një rritje të dhënash, por ajo çfarë nuk po bëhet ka alarm ende të pashfaqur.
Poltikanët dhe kushtet
Mbështetje pa kushte SPAK, thonë politikanë të shumtë, sapo kanë kaluar një hetim pa dallgë të mëdha, apo rastësisht mund të jenë në zgrip të një padie të re. Ka politikanë të pavërtetë por dhe servilë ndërkombëtarësh, kur thonë mbështetje pa kushte Prokurorisë së Posaçme. Mbështetjen më të madhe duhet ta ketë Gjykata, e cila ndalon ose kalon pretendime prokurorësh e hetuesish, sipas provava të ofruara nga përfaqësuesi i akuzës. Ajo duhet të jetë garanci dhe jo e trembur siç është fatkeqësisht sot nga Prokuroria duke e kthyer në notere kërkesash.
Po SPAK dhe Gjykata duhen mbështetur, çdo nivel qofshin, sigurisht Byroja Kombëtar e Hetimit, apo Policia e Shtetit.
Me kushte po.
Me kushte të mbrojë e zbatojë Kushtetutën e vendit.
Kodin Penal.
Kodin e Procedurës.
Vendimet unifikuese të Gjykatave Ndërkombëtare, ku kemi detyrime nga anatarësimet e Konventat përkatëse
Me kusht të mos arrestojë qytetarë, zyrtarë, por edhe pushtetarë deputetë, e politikanë, askënd, pa prova.
Me kusht të gjejë prova, pastaj të akuzojnë, ndalojnë, arrestojnë, e dërgojnë në gjykatë këdo shtetas shkelës ligji, konsumator të një vepre penale.
Me kushte mos tolerojnë pushtetitn, mos heshtin dhe lënë në harresë veprime hetimore të rëndësishme ndaj zyrtarëve publikë, kur ata janë në gjendje dhe të cënojnë provat, faktet, cilësinë dhe besueshmërinë e hetimit.
Pastaj ka mjaft politikanë që hanë dokrra hini tre vaktet, ulërasin sapo takojnë ndonjë diplomat, apo ambassador turistik, e turfullojnë mbështetje pa kushte, por dje shanin me rob shpie drejtësinë, kur ishin të pandehur, e ngrenë në qiell kur ajo heton kundërshtarët. Kjo është hipokrizi e marrë me qera tek halli.
Ka plot raste kur përfaqësues ambasadash turren tek prokurorë e gjykatës e “urdhërojnë” ndjekje penale e arrestime, dënime emrash të përvetçem, e njerëzit e drejtësisë sonë medemek të pavarur kokëulur thonë yes…
Kjo nuk është rule of low, por rule of Lu, pavarësisht se Lu-ja ndryshon sipas mandatit e zëvëndësohet me një diplomat tjetër, duke u bërë rule of Kim, Soreca, Eskobar, Li, Blinken, Soros etj.. ..
